Expositie ‘De 11 stemmen van Srebrenica’
In Nederland wonen ruim 62.000 Bosnische Nederlanders. Dertig jaar na de genocide in Srebrenica zijn hun verhalen nog altijd nauwelijks gehoord. Hoe leef je verder met een oorlogsverleden, in een maatschappij die jouw verhaal niet kent, niet begrijpt of misschien zelfs niet wil zien? En wat kunnen we van deze mensen leren als we naar hen luisteren? Vanaf 26 juni is in Nationaal Monument Kamp Vught de expositie ‘De 11 stemmen van Srebrenica: geportretteerd door Robin de Puy’ te zien.
‘De 11 stemmen van Srebrenica’ is een multimediaal project dat de verhalen van Bosnische Nederlanders over de genocide centraal stelt. De ervaringen van eerste en tweede generatie overlevenden bleven lange tijd onderbelicht. De aandacht ging tot nu toe vooral uit naar de betrokkenheid van Nederland bij de mislukte vredesmissie. Via de podcast ‘De 11 stemmen van Srebrenica’ (vanaf 21 juni) en de bijbehorende tentoonstellingen in Nationaal Monument Kamp Vught (vanaf 26 juni) en FOTODOK in Utrecht (vanaf 3 juli) wordt het bestaande beeld verdiept en verbreed en worden deze verhalen steviger verankerd in de Nederlandse geschiedenis.
Expositie Nationaal Monument Kamp Vught
Gerenommeerd fotograaf en filmmaker Robin de Puy maakt de visuele vertaling. Haar werk is van 26 juni tot en met 26 oktober te zien in het herinneringscentrum van voormalig concentratiekamp Vught. De Puy toont de mensen achter de verhalen, met behulp van fotografie en film. De tentoonstelling bevat een mix van portretten en beelden uit Bosnië en Herzegovina, aangevuld met korte documentaires: gelaagde verhalen die de levens van Bosnische Nederlanders toen en nu centraal stellen.
Robin de Puy: ‘Voor deze serie duik ik diep in de herinneringen van de geportretteerden en probeer ik verbindingen te leggen tussen het verleden en heden. Het is geen ver-van-mijn-bedshow en de urgentie is hoog. We moeten leren van de geschiedenis. Ons heden wordt immers gevormd door het begrijpen van ons verleden.’
Jeroen van den Eijnde, directeur Nationaal Monument Kamp Vught: ‘Wij willen prikkelen tot nadenken over de actuele betekenis van de geschiedenis van deze plek. 30 jaar Srebrenica is voor ons een belangrijk moment om aandacht te schenken aan wat de Bosniërs is overkomen, de diepe trauma’s die nog steeds de overlevenden achtervolgen en hoe zij hiermee omgaan.’
Podcastserie OVT
In de elfdelige podcastserie ‘De 11 stemmen van Srebrenica’ vertellen Bosnische Nederlanders hun persoonlijke verhaal. Genocide-expert en overlevende Alma Mustafić en journalist en Balkanexpert Marjolein Koster verweven deze verhalen met inzichten van experts op het gebied van trauma, identiteit en integratie. De podcast is sinds 21 juni wekelijks te beluisteren via de NPO Luister-app en de bekende podcastplatforms.
Tentoonstelling FOTODOK
Bij FOTODOK Utrecht zijn de verhalen uit de podcast te ervaren in een tentoonstelling (3 juli tot en met 14 september), aangevuld met werk van Robin de Puy, Nicole Segers, Anita Karabašić en Elma Čavčić. Tijdens het verdiepende programma TAFERELEN gaan kunstenaars, deelnemers en experts tijdens een diner in gesprek met het publiek. Het programma start eind augustus waarbij onder anderen Liesbeth Zegveld en Kadir van Lohuizen aansluiten. Centraal staat de vraag: hoe kijken we naar Srebrenica en hoe praten we erover?
30 jaar na Srebrenica
Op 11 juli 2025 herdenken we dat 30 jaar geleden het Bosnisch-Servische leger de VN-safe area Srebrenica innam en genocide pleegde. Tenminste 8372 mensen - van wie het merendeel mannen en jongens - werden vermoord en tienduizenden mensen gedeporteerd. De stad stond jarenlang onder belegering, werd beschoten en uitgehongerd. De genocide in Srebrenica geldt als de grootste oorlogsmisdaad op Europese bodem sinds de Tweede Wereldoorlog.
De nationale herdenking op vrijdag 11 juli vormt het symbolische vertrekpunt voor dit project. Daarom is gekozen voor het getal 11. Tegelijkertijd verwijst het naar de 11 fases van genocide, een proces van systematische ontmenselijking met als doel het vernietigen van een bevolkingsgroep. Het project nodigt uit om deze mechanismen te leren herkennen, om de huidige maatschappij beter te begrijpen en om te kunnen reflecteren op ons handelen.
Het project ‘De 11 stemmen van Srebrenica’ is een gezamenlijke productie van Alma Mustafić, Marjolein Koster, Robin de Puy, FOTODOK en Nationaal Monument Kamp Vught en is mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds, Vfonds, K.F. Hein Fonds, Fonds 21 en Gemeente Utrecht.
Multimediaal project stelt verhalen Bosnische Nederlanders centraal26 juni tot en met 26 oktober 2025 in Nationaal Monument Kamp Vught
