JBZ brengt 15.000 medische hulpmiddelen in kaart voor milieuvriendelijkere zorg

01 aug , 13:03 Nieuws
whatsapp_image_2025-07-31_at_15.57.48
JBZ

Zorgprofessionals gebruiken dagelijks talloze medische hulpmiddelen: van infuuszakken tot wondverbanden. Veel daarvan zijn bedoeld voor eenmalig gebruik en belanden na één keer in de prullenbak. Dat zorgt voor een enorme afvalberg én belasting voor het milieu. Om dat te veranderen, hebben we voor het eerst alle ruim 15.000 medische hulpmiddelen in het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) in kaart gebracht. Zo weten we van ieder artikel of het herbruikbaar is of een wegwerpproduct (‘single use’). Dat helpt ons om steeds vaker te kiezen voor herbruikbare alternatieven, mits die minstens zo veilig, praktisch én aantoonbaar milieuvriendelijker zijn.

Deze inventarisatie is een volgende stap in onze ambitie om zorg te verduurzamen. Eerder hebben we onder leiding van de Green Teams al mooie verbeteringen doorgevoerd. Zo zijn wegwerp-isolatiejassen op de IC vervangen door herbruikbare varianten, gebruiken we wasbare celstofmatjes in plaats van plastic exemplaren en kijken we steeds kritischer of bepaalde producten eigenlijk wel nodig zijn. 

Ziekenhuisbrede inventarisatie 
Van alle medische hulpmiddelen die we gebruiken, wordt momenteel zo’n driekwart na één keer weggegooid. Slechts een kwart is herbruikbaar. Bij herbruikbare hulpmiddelen gaat het soms om producten die na grondige reiniging en/of sterilisatie veilig opnieuw kunnen worden ingezet, andere zijn beperkt herbruikbaar, zoals textiel dat een aantal keer gewassen kan worden. Ook bij wegwerpmaterialen is onderscheid gemaakt: strikt eenmalig of meerdere keren bij dezelfde patiënt (‘single patiënt use’), zoals steunkousen of zuurstofbrillen.

Dankzij deze ziekenhuisbrede aanpak weten we nu precies in welke categorie elk hulpmiddel valt. Zo kunnen we veel gerichter verbeteren, overstappen op herbruikbare alternatieven voor wegwerpproducten en meten welke vooruitgang we in de komende periode boeken. De focus ligt daarbij vooral op materialen met een grote milieu-impact, bijvoorbeeld omdat ze in enorme aantallen worden gebruikt of bestaan uit vervuilende grondstoffen.

Hergebruik is niet altijd de beste keuze
Hergebruik klinkt misschien vanzelfsprekend beter, maar dat is niet altijd zo. Voor reinigen en steriliseren zijn immers ook water, energie en schoonmaakmiddelen nodig. Daarom maken we steeds een zorgvuldige afweging. Alleen wanneer we weten – of goed kunnen inschatten – dat een herbruikbaar product écht duurzamer is, en daarnaast minstens zo veilig en praktisch, stappen we over.

Bijdragen aan duurzame zorg
De zorgsector is verantwoordelijk voor 7% van de uitstoot van broeikasgassen en gebruikt 13% van alle grondstoffen in Nederland. Wegwerpmaterialen dragen daar flink aan bij. Voor elk nieuw product worden opnieuw kostbare grondstoffen gebruikt, die we na gebruik verbranden als afval.  Met onze aanpak leveren we niet alleen binnen het JBZ een bijdrage aan milieuvriendelijkere zorg, maar ook aan de landelijke Green Deal Duurzame Zorg 3.0. We delen onze inzichten met andere zorginstellingen, onder meer via het Zorg Inkoop Netwerk Nederland. Zo kunnen we samen leren, verbeteren en bouwen aan toekomstbestendige, circulaire zorg.

Bron: JBZ